Przeładowany akumulator: objawy i działanie

Akumulator samochodowy to komponent, który często jest pomijany podczas rutynowych przeglądów, a jego awaria może być przyczyną wielu nieprzewidzianych problemów. Jednym z mniej znanych, ale równie poważnych zagrożeń dla zdrowia akumulatora i całego pojazdu jest jego przeładowanie. W tym wpisie skupimy się na objawach wskazujących na to, że bateria posiada zbyt wysokie napięcie oraz omówimy, jakie kroki należy podjąć, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom. 

Wysokie napięcie akumulatora, czyli jakie? 

Prawidłowe napięcie akumulatora samochodowego ma zasadnicze znaczenie dla jego bezawaryjnego działania oraz długiej żywotności. Akumulator typu 12V, który jest standardem w większości pojazdów, powinien wykazywać napięcie spoczynkowe w granicach 12,6-12,7 V, co świadczy o pełnym naładowaniu i gotowości do pracy. Wartość ta może nieznacznie wahać się w zależności od warunków zewnętrznych, takich jak temperatura otoczenia. Podczas rozruchu silnika napięcie może chwilowo spaść, ale nie powinno być niższe niż 9,6 V, co jest normalnym zjawiskiem wynikającym z dużego obciążenia akumulatora. W trakcie ładowania, kiedy energia jest dostarczana z alternatora, napięcie powinno wzrosnąć i mieścić się w przedziale 13,7-14,7 V. Wszystko, co powyżej, można uznać za zbyt wysokie wartości.

Przeładowany akumulator – czy to w ogóle możliwe?

Wiele osób zastanawia się, czy akumulator samochodowy może zostać przeładowany, szczególnie gdy pojazd jest użytkowany głównie na krótkich dystansach. W takich warunkach, kiedy alternator nie ma możliwości pełnego doładowania akumulatora, może dojść do jego niedoładowania, co z kolei może skutkować problemami z rozruchem. Aby temu zapobiec, stosuje się zewnętrzne ładowarki, jednak ich niewłaściwe użycie może prowadzić do przeładowania akumulatora. Szczególną uwagę należy zwrócić na starsze modele prostowników, które nie dostosowują procesu ładowania do stanu akumulatora. Nieprawidłowe ustawienia mogą spowodować nadmierne ładowanie, co jest równie szkodliwe jak jego niedobór. Znajomość objawów przeładowania jest więc kluczowa, aby uniknąć potencjalnych uszkodzeń akumulatora i związanych z tym niebezpieczeństw.

Jakie są objawy przeładowania?

Rozpoznanie przeładowania akumulatora może być stosunkowo proste, gdyż objawy często są widoczne gołym okiem. Jednym z najbardziej alarmujących sygnałów jest kipienie elektrolitu, które objawia się obfitym parowaniem. Jest to wynik nadmiernego ładowania, które prowadzi do wzrostu temperatury wewnątrz akumulatora i może skutkować wydostawaniem się kwaśnego elektrolitu na zewnątrz. Taka sytuacja jest niebezpieczna, ponieważ kontakt z kwaśnym elektrolitem może spowodować poważne poparzenia chemiczne. Innym zauważalnym znakiem przeładowania jest ubytek elektrolitu, który może nastąpić w wyniku jego wyparowania podczas zbyt intensywnego lub przedłużonego ładowania.

Czytaj również: auto nie odpala po wymianie akumulatora.

Dlaczego zbyt wysokie napięcie akumulatora jest niebezpieczne?

Zbyt wysokie napięcie akumulatora może prowadzić do szeregu niebezpiecznych konsekwencji, zarówno dla samego akumulatora, jak i dla całego pojazdu.

Przede wszystkim, nadmierne napięcie zwiększa ryzyko przegrzania akumulatora, co może skutkować uszkodzeniem wewnętrznych komponentów, a nawet wybuchem. Wysokie napięcie powoduje również przyspieszone wydzielanie się gazów, takich jak wodór, który jest wysoce palny i w połączeniu z tlenem tworzy mieszankę wybuchową. Dodatkowo może dojść do przyspieszonej korozji i uszkodzenia płyt akumulatorowych, co znacząco skraca żywotność akumulatora. W przypadku systemów elektrycznych pojazdu nadmierna ilość prądu może spowodować przepalenie bezpieczników lub uszkodzenie delikatnych elektronicznych komponentów. Do tego wszystkiego dochodzi kwestia, o której wspomnieliśmy wyżej, czyli poparzenia chemiczne.

Co robić, gdy dojdzie do takiej sytuacji?

Gdy zidentyfikujemy objawy wskazujące na przeładowanie akumulatora, konieczne jest natychmiastowe działanie. Przede wszystkim, należy przerwać proces ładowania, aby zapobiec dalszemu wzrostowi napięcia i potencjalnym uszkodzeniom. Akumulator powinien zostać odłączony od źródła prądu, a pojazd powinien być sprawdzony przez wykwalifikowanego mechanika, który oceni stan techniczny akumulatora oraz systemu ładowania. W przypadku stwierdzenia uszkodzeń może być konieczna wymiana akumulatora lub naprawa alternatora. Jeśli akumulator został przeładowany z powodu niewłaściwego użytkowania prostownika, ważne jest, aby zapoznać się z instrukcją obsługi urządzenia i stosować się do zaleceń producenta dotyczących maksymalnego napięcia i prądu ładowania.

O czym pamiętać w czasie ładowania, by uniknąć problemów ze zbyt wysokim napięciem?

Podczas ładowania akumulatora kluczowe jest przestrzeganie odpowiedniego prądu ładowania, który zazwyczaj wynosi około 10% pojemności akumulatora. Dla modelu o pojemności 60 Ah optymalny prąd to 6 A. To pozwala na bezpieczne naładowanie akumulatora w około 10 godzin, bez ryzyka jego przeładowania.

Należy unikać pokusy szybkiego ładowania, które może prowadzić do niebezpiecznego wzrostu napięcia i gęstości elektrolitu. W trakcie ładowania napięcie ogniwa powinno wzrastać stopniowo, nie przekraczając 2,35 V, aby uniknąć rozkładu wody na tlen i wodór, co może doprowadzić do "zagotowania" akumulatora.

Napięcie 2,5 V jest wartością graniczną, a jego przekroczenie wymaga natychmiastowego przerwania ładowania. Wysokie stężenie wodoru może stworzyć mieszankę wybuchową, dlatego każde działanie związane z ładowaniem akumulatora powinno być przeprowadzane z dużą ostrożnością, aby zapobiec ryzyku wybuchu spowodowanego przez niekontrolowane przeładowanie.