- perm_identity Redakcja Dbamtomam
- remove_red_eye 419 odwiedzin
Oleje przekładniowe, choć nie są tak dobrze kojarzone, jak np. oleje silnikowe, są formulacjami o dużym znaczeniu dla prawidłowej pracy samochodu, a konkretniej – skrzyni biegów. Co warto o nich wiedzieć? Tego dowiesz się z poniższego artykułu – zapraszamy.
Oleje przekładniowe do skrzyni biegów – charakterystyka
Oleje przekładniowe to jedne z najważniejszych płynów eksploatacyjnych zabezpieczających skrzynię biegów i wydłużających jej żywotność. Tego rodzaju płyny eksploatacyjne chłodzą i czyszczą łożyska, koła zębate i pozostałe elementy skrzyni biegów zapewniając jej płynne i prawidłowe funkcjonowanie. Dzięki wysokiemu stopniowi lepkości przylegają do wszystkich elementów znajdujących się wewnątrz skrzyni biegów. Wspomagają w ten sposób ich działanie poprzez niwelowanie tarcia, do którego dochodzi podczas kontaktu poszczególnych kół zębatych.
Klasyfikacja olejów przekładniowych wg SAE
Najważniejszą właściwością olejów przekładniowych jest ich lepkość, którą określa klasyfikacja SAE. Są one wielosezonowe, dlatego do przedstawienia ich parametrów używa się dwóch wartości. Na rynku znajdziemy produkty opisane następująco: „olej do skrzyni biegów 75W90”. O czym dokładnie informują nas takie oznaczenia olejów przekładniowych?
Pierwszy człon, poprzedzający literę „W”, odnosi się do lepkości zimowej, czyli określa minimalną temperaturę, w jakiej olej zachowa swoje właściwości. W przypadku 0W16 lub 0W30 będzie to aż -35 stopni, dla 5W20 -30 stopni, a dla 10W40 -25 stopni.Druga liczba analogicznie wyraża temperaturę maksymalną. Norma SAE J306 wyszczególnia takie klasy lepkości jak: 70, 75, 80, 85, 90, 110, 140, 190, 250. W polskich warunkach klimatycznych wykorzystuje się najczęściej oleje przekładniowe 75W90 i wyższe.
Klasyfikacja olejów do skrzyni biegów wg API
Klasa jakości API określa ilość dodatków i uszlachetniaczy, jakimi został wzbogacony olej przekładniowy. W większości przypadków producenci skrzyń biegów jasno określają jaką klasę musi posiadać olej, by mógł być wlewany do danego mechanizmu. Wyróżniamy następujące kategorie jakościowe:
- GL-1 – oleje, które nie zawierają żadnych dodatków uszlachetniających; obecnie praktycznie niedostępne na rynku, przystosowane jedynie do starych układów,
- GL-2 – niskiej jakości oleje przekładniowe z niewielką ilością dodatków antykorozyjnych i przeciwutleniających, przeznaczone do lekkich warunków pracy (w temp. maksymalnej 130°C),
- GL-3 – oleje zawierające dodatkowe składniki poprawiające smarowność i odporność na zatarcie, wyróżnia się dobrą odpornością na zużycie w mało obciążonych skrzyniach biegów (w temp. maksymalnej 150°C),
- GL-4 – duża ilość składników uszlachetniających oraz dodatków EP (dodatki niwelujące tarcie), wykorzystywany szczególnie w przekładniach hipoidalnych pracujących przy dużych obciążeniach i małej prędkości lub na odwrót,
- GL-5 – olej wykorzystywany w przekładniach pracujących pod średnimi i dużymi obciążeniami, zapewnia bardzo wysoką jakość dzięki dużej ilości dodatków zwiększających smarowność,
- API GL-6 – oleje przeznaczone do skrzyń biegów wystawianych na ekstremalnie ciężkie warunki.
Najczęściej spotykany na rynku i standardowy dla większości skrzyń biegów używanych w nowych samochodach jest olej przekładniowy GL- 4.
Jak dobrać olej do manualnej skrzyni biegów?
Główną zasadą, którą powinnyśmy kierować się podczas wyboru odpowiedniego oleju przekładniowego, jest stosowanie się do zaleceń producenta pojazdu. Tylko w taki sposób będziemy mieli pewność, jaki olej do skrzyni biegów manualnej jest optymalny dla naszego pojazdu. W zawartych normach znajdziesz informacje o szeregu parametrów, którymi powinien charakteryzować się produkt, na jaki powinniśmy się zdecydować. Konkretny oleje mogą bowiem posiadać tę samą normę SAE, jednak będą różnić się ilością i jakością dodatków, przez co zostaną przypisane do innej klasy API.
Czym charakteryzują się oleje ATF do automatycznej skrzyni biegów?
Producenci płynów ATF wytwarzają oleje odpowiadające normom zgodnie z właściwościami wskazanymi przez twórców skrzyni biegów tego typu. Znacznie różnią się one sposobem działania, przez co olej do nich stosowany powinien posiadać inne parametry. Takie przekładnie doskonale pracują przy smarowaniu olejami o niskiej lepkości. Wysokiej jakości syntetyczne oleje ATF charakteryzują się stabilnością w niskich i wysokich temperaturach, zapewniają bezawaryjne działanie przekładni oraz pozwalają na płynną, komfortową zmianę biegów.
W przypadku automatycznych skrzyń biegów możliwa jest także dynamiczna wymiana oleju, przeprowadzona przy pomocy odpowiedniego urządzenia, pozwalająca na pozbycie się resztek płynu zalegającego w podzespołach. Taki zabieg pozwala na przywrócenie optymalnych warunków pracy skrzyni biegów.
Jak dobrać olej do automatycznej skrzyni biegów?
Również w tym wypadku najważniejszym czynnikiem będzie norma wskazana przez producenta samochodu. Dlatego należy dokładnie określić model pojazdu i rok jego produkcji, co pozwoli ustalić typu zamontowanej w nim automatycznej skrzyni biegów. Da nam to możliwość ustalenia dokładnej specyfikacji olejowej w książce serwisowej.
Należy również wziąć pod uwagę, że inne oleje stosuje się do skrzyń automatycznych tradycyjnych – hydrokinetycznych, jak również do przekładni automatycznych dwusprzęgłowych. Te drugie posiadają specyficzne warunki eksploatacji, które sprawiają, że syntetyczny olej może bardzo szybko tracić swoje właściwości. Wymusza to zdecydowanie częstszą wymianę płynu w celu zachowania jego dobrej kondycji.
Olej przekładniowy – oryginał czy zamiennik?
Zakup oryginalnego oleju rekomendowanego przez producenta to zawsze najbezpieczniejsza opcja. Na rynku znajdziesz jednak wiele produktów wysokiej jakości w konkurencyjnych cenach, dzięki czemu jesteś w stanie znaleźć równie dobry zamiennik. Oczywiście należy pamiętać, aby wszystkie parametry się zgadzały i odpowiadały zaleceniom, jakie znajdziesz w instrukcji samochodowej. Sięgaj jednak wyłącznie po preparaty od zaufanych producentów – oleje przekładniowe z nieznanego źródła i wątpliwego dostawcy, mogą niekorzystnie wpłynąć na działanie i kondycję skrzyni biegów.
Ile kosztują oleje do skrzyni biegów?
Skrzynie biegów to skomplikowane mechanizmy, których koszty naprawy są bardzo wysokie. Nie warto więc oszczędzać na dobrej jakości oleju przekładniowym. Dobranie kiepskiego lub posiadającego niekompatybilne z naszym samochodem parametry może prowadzić do poważnych awarii. Poskutkuje to tym, że pozornie zaoszczędzone pieniądze będziemy musieli z poważną nawiązką zostawić u mechanika.
Jak często należy wymieniać olej przekładniowy?
Pomimo tego, że olej przekładniowy nie jest narażony na tak duże obciążenia, jak ten silnikowy, to warto zadbać o jego wymianę po dłuższym czasie użytkowania. Nawet jeżeli producent nie przewiduje takiej konieczności, warto zrobić to, po 60–120 tys. kilometrach przebiegu, zwłaszcza gdy przewidujemy długotrwałą eksploatację auta.
Czy można wlać olej przekładniowy do silnika?
Odpowiedź brzmi – zdecydowanie nie warto. Nawet jeżeli wszystkie płyny eksploatacyjne mają podobne zastosowanie, to zdecydowanie różnią się parametrami ze względu na środowisko, w jakim przyjdzie im pracować. W silniku panują zupełnie inne obciążenia i temperatury, którym olej przekładniowy może nie sprostać, przez co istnieje duże ryzyko, że w szybkim czasie dojdzie do awarii. Tak więc wszystkie preparaty powinno stosować się zgodnie z ich przeznaczeniem.
Czy można mieszać oleje przekładniowe?
Oleje przekładniowe można mieszać tylko i wyłącznie, jeżeli posiadają takie same parametry. (lepkość w temperaturze ujemnej oraz w temperaturze dodatniej są takie same). Większość producentów samochodów nie zaleca jednak stosowanie takich praktyk. Wysokiej jakości produkty poza bazą olejową posiadają bowiem również unikatowy zestaw dodatków.
Zobacz też:
Oleje do filtrów powietrza – czym są i po co się je stosuje?
Oleje do silników dwusuwowych (2T): klasy, rodzaje, rola
Oleje Long Life – poznaj je bliżej
Oleje motocyklowe w pigułce: charakterystyka, skład, klasa lepkości i nie tylko